समस्तज्ञानराश्याः न केवलम् अक्षय्यभाण्डाकारोऽस्ति वेदः
अपि तु भारतीयानां प्राचीनसभ्यता-संस्कृतिः-धर्मादीनां आधारभूतः कश्चित् स्तम्भः
भवतीत्यत्र न कोऽपि संशयः। वेदः मनुष्येभ्यः धर्म-अर्थ-काम-मोक्षादीनां चतुर्णां
पुरुषार्थानां प्रतिपादनं तावत् तस्य षड्विधैः अङ्गैः करोति। अङ्ग्यन्ते =
ज्ञायन्ते अमीभिः इति अङ्गानि। यदि अस्माभिः वेदाय पुरुष-स्वरूपं दीयते, तस्य
छन्दः पादौ तु वेदस्य हस्तौ कल्पोऽथ पठ्यते।
ज्योतिषामयनं चक्षुः निरुक्तं श्रोत्रमुच्यते ॥
शिक्षा घ्राणं तु वेदस्य मुखं व्याकरणं स्मृतम् ॥
अर्थात् मुखं व्याकरणम्, घ्राणं शिक्षा, लोचनद्वयं
ज्यौतिषम्, कर्णद्वयं निरुक्तम्, हस्तद्वयं कल्पः, पादद्वयं छन्दः इति
मुख्यात्मकानि अङ्गानि षड् भवन्ति॥
..... अनुवर्तते.......,
No comments:
Post a Comment